Hoe het begon
BCH is in 2004 opgericht, door Varamitra en Corine de Jong. Meer dan 12 jaar hebben zij samen het centrum geleid, het stap voor stap opgebouwd en het onderricht verzorgd.
Varamitra, opgeleid als organisatieconsulent, gooide in het najaar van 1987 het roer om. Hij ervoer zijn ‘gedroomde leven’ met een goede baan, als ballast. Hij zegde zijn baan op, verkocht al zijn bezittingen en hield een sabbatical. Aan het begin van die periode maakte hij voor het eerst kennis met het boeddhisme in Zuid-Spanje. Het raakte een snaar in hem. Vervolgens maakte hij een lange reis door Azië, waar hij in en om kloosters verbleef. Daar maakte hij kennis met diverse stromingen van het traditionele (etnisch) boeddhisme en met wat hij de ‘achterkant’ van het boeddhisme noemt: dezelfde processen en misstanden als in de christelijke tradities in West-Europa. Misstanden of niet, de fascinatie bleef. Na diverse retraites in West-Europa viel eind 1989 voor hem ‘het kwartje’ tijdens een intensieve training van een maand in Californië: hij was ‘boeddhist’.
Begin jaren ’90 maakte Varamitra, intensiever dan voorheen, opnieuw kennis met de diverse tradities binnen het boeddhisme. Hij reisde opnieuw naar Azië en Amerika en maakte uiteindelijk in Engeland kennis met wat nu Triratna heet (voorheen Vrienden van de Westers Boeddhisten Orde of VWBO). Hij werd ordelid en volgde een intensief voltijds trainingsprogramma in Engeland en Wales en een ordinatie retraite in Spanje. Na acht jaar buitenland keerde Varamitra terug naar Nederland. Hij besloot onderricht te gaan geven in Boeddhistisch Centrum Amsterdam (nu BCA Triratna). Volgend op zijn semi-monastieke bestaan in kloosters en retraitecentra was dat een volledig nieuwe ervaring: terug naar het marktplein, het leven van alle dag, naar de hectiek van het stadse leven.
Oprichting Boeddistisch Centrum Haaglanden
In de loop der jaren ontwikkelde Varamitra een onderricht stijl die aansloot bij de (on)mogelijke levensstijl van de stadse mens. Hij stelde zich de vraag: “Wat heeft de moderne stadsmens nodig om vanuit boeddhistisch perspectief in de 21ste eeuw zijn dagelijks leven op een meer betekenisvolle manier te leven?” Vanuit dat perspectief richtte hij in 2004 samen met Corine de Jong een boeddhistisch stadscentrum op in Den Haag: Boeddhistisch Centrum Haaglanden. Eerst nog kort onder de vlag van de VWBO, maar al snel als onafhankelijk centrum.
In de beginperiode was een kleine gehuurde etage in een pand aan de Copernicusstraat de uitvalsbasis. Deelnemers van het eerste uur kijken soms met enige heimwee terug op die periode; het was er gehorig, maar ook intiem en aan het Westers (Haags) boeddhisme werd ter plekke op creatieve wijze vorm gegeven. Uitgangspunt was (en is): zelf aan de slag en ‘leren van elkaar’. Een horizontale sangha, zonder boeddhistische leraar op een voetstuk. Pionieren op ieder vlak was mogelijk. Corines achtergrond (de lerarenopleiding Beeldende Kunst en Vormgeving, een opleiding Creatieve Beeldende Vaktherapie en vaardigheid in Kunstzinnig Coachen) leidde bijvoorbeeld tot workshops mandalatekenen, creatief schrijven en tot retraites waarin getekend werd. Zo combineerden we boeddhistische meditatie met aandachtige kunstzinnige exploratie.
Ontwikkeling van de leergang en stadsretraite
In de eerste twee jaren ontwikkelde met name Corine (met hulp van Varamitra) stapsgewijs het onderwijsprogramma dat nog steeds de ruggengraat vormt van BCH: een leergang Meditatie & Boeddhisme van een jaar. Deze leergang, in vijf afzonderlijke modules, biedt een goed en compleet beeld van de kern van de boeddhisme leer en is niet gebonden aan een bepaalde boeddhistische stroming of school.
Ook bedacht Corine de ‘Stadsretraite’: een periode van een maand tot zes weken, waarin een groep deelnemers zich gezamenlijk committeert om dagelijks door middel van meditatie en ethiek intensiever te beoefenen. Beoefening ingebed in het normale dagelijks leven, dus zonder zich daadwerkelijk terug te trekken uit de stad. De Stadsretraite vindt nog steeds ieder jaar plaats. Varamitra’s grote parate kennis van het boeddhisme kwam van pas tijdens ‘Leesgroepen’ op de zaterdag of zondag, waarin tijdens maandelijks bijeenkomsten gedurende een jaar samen werd gestudeerd of geoefend uit een boek.
Verhuizing naar een eigen pand en verdere ontwikkeling
Langzamerhand groeide het centrum in de Copernicusstraat uit zijn jasje en ging de sangha op zoek naar een eigen locatie. In september 2010 openden het boeddhistisch centrum zijn – eigen – deur aan de Uilebomen, na een intensieve verbouwing die in krap twee maanden door leden van de sangha werd uitgevoerd.
Na een eigen pand, vormden sanghaleden een bestuur en namen administratieve taken over van Varamitra en Corine, zodat zij zich konden richten op het lesgeven. Statuten en een huishoudelijk reglement werden opgesteld, BCH werd een ANBI en kreeg de rechtsvorm van een kerkgenootschap. Gaandeweg gingen een aantal begeleiders in opleiding om te ondersteunen in het lesgeven en in de begeleiding van retraites en activiteiten. Corine trad in 2016 terug als docent en Varamitra in februari 2019. Het centrum stond op eigen benen.
Een aantal begeleiders verzorgen nu het boeddhistisch onderricht .Het centrum heeft een (dagelijks) bestuur dat nauw samenwerkt met, maar ook gescheiden is van, de groep begeleiders. Een speerpunt is momenteel om de sangha verder te versterken en te activeren, zodat ook anderen bijvoorbeeld de basismeditaties kunnen begeleiden of eens een stiltedag organiseren. Steeds meer mensen weten de weg naar ons kleine stadscentrum te vinden en dragen op hun eigen manier bij aan een bloeiende sangha.